“演《周易》;孔子厄陈、蔡”这段文字出自哪里?

上一句:昔西伯拘羑里

“演《周易》;孔子厄陈、蔡”出自两汉诗人司马迁的诗句: 《太史公自序》

下一句:作《春秋》;屈原放逐

"演《周易》;孔子厄陈、蔡" 诗句出自两汉诗人司马迁《太史公自序》

太史公曰:“先人有言:‘自周公卒五百岁而有孔子
孔子卒后至于今五百岁有能绍明世、正《易传》,继《春秋》、本《诗》、《书》、《礼》、《乐》之际?
’”意在斯乎!
意在斯乎!
小子何敢让焉!
上大夫壶遂曰:“昔孔子何为而作《春秋》哉”?
太史公曰:“余闻董生曰:‘周道衰废,孔子为鲁司寇诸侯害之大夫雍之
孔子知言之不用道之不行也是非二百四十二年之中以为天下仪表贬天子退诸侯讨大夫以达王事而已矣
’子曰:‘我欲载之空言不如见之于行事之深切著明也
’夫《春秋》上明三王之道下辨人事之纪别嫌疑明是非定犹豫善善恶恶贤贤贱不肖存亡国继绝世补弊起废王道之大者也
《易》著天地、阴阳、四时、五行故长于变;《礼》经纪人伦故长于行;《书》记先王之事故长于政;《诗》记山川、溪谷、禽兽、草木、牝牡、雌雄故长于风;《乐》乐所以立故长于和;《春秋》辨是非故长于治人
是故《礼》以节人《乐》以发和《书》以道事《诗》以达意《易》以道化《春秋》以道义
拨乱世反之正莫近于《春秋》
《春秋》文成数万其指数千
万物之散聚皆在《春秋》
《春秋》之中弑君三十六亡国五十二诸侯奔走不得保其社稷者不可胜数
察其所以皆失其本已
故《易》曰‘失之毫厘差之千里
’故曰‘臣弑君子弑父非一旦一夕之故也其渐久矣’
故有国者不可以不知《春秋》前有谗而弗见后有贼而不知
为人臣者不可以不知《春秋》守经事而不知其宜遭变事而不知其权
为人君父而不通于《春秋》之义者必蒙首恶之名
为人臣子而不通于《春秋》之义者必陷篡弑之诛死罪之名
其实皆以为善为之不知其义被之空言而不敢辞
夫不通礼义之旨至于君不君臣不臣父不父子不子
夫君不君则犯臣不臣则诛,父不父则无道,子不子则不孝。
此四行者天下之大过也
以天下之大过予之则受而弗敢辞
故《春秋》者礼义之大宗也
夫礼禁未然之前法施已然之后;法之所为用者易见而礼之所为禁者难知
” 壶遂曰:“孔子之时,上无明君下不得任用故作《春秋》垂空文以断礼义当一王之法
今夫子上遇明天子下得守职万事既具咸各序其宜夫子所论,欲以何明?
” 太史公曰:“唯唯,否否不然
余闻之先人曰:‘伏羲至纯厚作《易》八卦
尧舜之盛《尚书》载之礼乐作焉
汤武之隆诗人歌之
《春秋》采善贬恶推三代之德褒周室非独刺讥而已也
’汉兴以来至明天子获符瑞封禅改正朔易服色受命于穆清泽流罔极海外殊俗重译款塞请来献见者不可胜道
臣下百官力诵圣德犹不能宣尽其意
且士贤能而不用有国者之耻;主上明圣而德不布闻有司之过也
且余尝掌其官废明圣盛德不载灭功臣世家贤大夫之业不述堕先人所言罪莫大焉
余所谓述故事整齐其世传非所谓作也而君比之于《春秋》谬矣
” 于是论次其文。
七年而太史公遭李陵之祸幽于缧绁
乃喟然而叹曰:“是余之罪也夫
是余之罪也夫!
身毁不用矣!
”退而深惟曰:“夫《诗》、《书》隐约者
欲遂其志之思也
昔西伯拘羑里演《周易》;孔子厄陈、蔡作《春秋》;屈原放逐著《离骚》;左丘失明厥有《国语》;孙子膑脚而论兵法;不韦迁蜀世传《吕览》;韩非囚秦《说难》、《孤愤》;《诗》三百篇大抵贤圣发愤之所为作也
此人皆意有所郁结不得通其道也故述往事思来者
”于是卒述陶唐以来至于麟止自黄帝始

tài shǐ gōng zì xù
tài shǐ gōng yuē : “ xiān rén yǒu yán : ‘ zì zhōu gōng zú wǔ bǎi sùi ér yǒu kǒng zǐ。
kǒng zǐ zú hòu zhì yú jīn wǔ bǎi sùi,
yǒu néng shào míng shì 、 zhèng 《 yì chuán 》,
jì 《 chūn qīu 》 、 běn 《 shī 》 、 《 shū 》 、 《 lǐ 》 、 《 lè 》 zhī jì ?
’ ” yì zài sī hū !
yì zài sī hū !
xiǎo zǐ hé gǎn ràng yān !
shàng dà fū hú sùi yuē : “ xī kǒng zǐ hé wèi ér zuò 《 chūn qīu 》 zāi ” ?
tài shǐ gōng yuē : “ yú wén dǒng shēng yuē : ‘ zhōu dào shuāi fèi,
kǒng zǐ wèi lǔ sī kòu,
zhū hóu hài zhī,
dà fū yōng zhī。
kǒng zǐ zhī yán zhī bù yòng,
dào zhī bù xíng yě,
shì fēi èr bǎi sì shí èr nián zhī zhōng,
yǐ wèi tiān xià yí biǎo,
biǎn tiān zǐ,
tùi zhū hóu,
tǎo dà fū,
yǐ dá wáng shì ér yǐ yǐ。
’ zǐ yuē : ‘ wǒ yù zài zhī kōng yán,
bù rú jiàn zhī yú xíng shì zhī shēn qiē zhù míng yě。
’ fū 《 chūn qīu 》,
shàng míng sān wáng zhī dào,
xià biàn rén shì zhī jì,
bié xián yí,
míng shì fēi,
dìng yóu yù,
shàn shàn è è,
xián xián jiàn bù xiào,
cún wáng guó,
jì jué shì,
bǔ bì qǐ fèi,
wáng dào zhī dà zhě yě。
《 yì 》 zhù tiān dì 、 yīn yáng 、 sì shí 、 wǔ xíng,
gù cháng yú biàn ; 《 lǐ 》 jīng jì rén lún,
gù cháng yú xíng ; 《 shū 》 jì xiān wáng zhī shì,
gù cháng yú zhèng ; 《 shī 》 jì shān chuān 、 xī gǔ 、 qín shòu 、 cǎo mù 、 pìn mǔ 、 cí xióng,
gù cháng yú fēng ; 《 lè 》 lè suǒ yǐ lì,
gù cháng yú hé ; 《 chūn qīu 》 biàn shì fēi,
gù cháng yú zhì rén。
shì gù 《 lǐ 》 yǐ jié rén,
《 lè 》 yǐ fā hé,
《 shū 》 yǐ dào shì,
《 shī 》 yǐ dá yì,
《 yì 》 yǐ dào huà,
《 chūn qīu 》 yǐ dào yì。
bō luàn shì fǎn zhī zhèng,
mò jìn yú 《 chūn qīu 》。
《 chūn qīu 》 wén chéng shù wàn,
qí zhǐ shù qiān。
wàn wù zhī sàn jù jiē zài 《 chūn qīu 》。
《 chūn qīu 》 zhī zhōng,
shì jūn sān shí lìu,
wáng guó wǔ shí èr,
zhū hóu bēn zǒu bù dé bǎo qí shè jì zhě bù kě shèng shù。
chá qí suǒ yǐ,
jiē shī qí běn yǐ。
gù 《 yì 》 yuē ‘ shī zhī háo lí,
chà zhī qiān lǐ。
’ gù yuē ‘ chén shì jūn,
zǐ shì fù,
fēi yī dàn yī xī zhī gù yě,
qí jiàn jǐu yǐ ’。
gù yǒu guó zhě bù kě yǐ bù zhī 《 chūn qīu 》,
qián yǒu chán ér fú jiàn,
hòu yǒu zéi ér bù zhī。
wèi rén chén zhě bù kě yǐ bù zhī 《 chūn qīu 》,
shǒu jīng shì ér bù zhī qí yí,
zāo biàn shì ér bù zhī qí quán。
wèi rén jūn fù ér bù tōng yú 《 chūn qīu 》 zhī yì zhě,
bì méng shǒu è zhī míng。
wèi rén chén zǐ ér bù tōng yú 《 chūn qīu 》 zhī yì zhě,
bì xiàn cuàn shì zhī zhū,
sǐ zùi zhī míng。
qí shí jiē yǐ wèi shàn,
wèi zhī bù zhī qí yì,
bèi zhī kōng yán ér bù gǎn cí。
fū bù tōng lǐ yì zhī zhǐ,
zhì yú jūn bù jūn,
chén bù chén,
fù bù fù,
zǐ bù zǐ。
fū jūn bù jūn zé fàn,
chén bù chén zé zhū,
fù bù fù zé wú dào,
zǐ bù zǐ zé bù xiào。
cǐ sì xíng zhě,
tiān xià zhī dà guò yě。
yǐ tiān xià zhī dà guò yú zhī,
zé shòu ér fú gǎn cí。
gù 《 chūn qīu 》 zhě,
lǐ yì zhī dà zōng yě。
fū lǐ jìn wèi rán zhī qián,
fǎ shī yǐ rán zhī hòu ; fǎ zhī suǒ wèi yòng zhě yì jiàn,
ér lǐ zhī suǒ wèi jìn zhě nán zhī。
” hú sùi yuē : “ kǒng zǐ zhī shí,
shàng wú míng jūn,
xià bù dé rèn yòng,
gù zuò 《 chūn qīu 》,
chúi kōng wén yǐ duàn lǐ yì,
dāng yī wáng zhī fǎ。
jīn fū zǐ shàng yù míng tiān zǐ,
xià dé shǒu zhí,
wàn shì jì jù,
xián gè xù qí yí,
fū zǐ suǒ lùn,
yù yǐ hé míng ?
” tài shǐ gōng yuē : “ wéi wéi,
fǒu fǒu,
bù rán。
yú wén zhī xiān rén yuē : ‘ fú xī zhì chún hòu,
zuò 《 yì 》 bā guà。
yáo shùn zhī shèng,
《 shàng shū 》 zài zhī,
lǐ lè zuò yān。
tāng wǔ zhī lóng,
shī rén gē zhī。
《 chūn qīu 》 cǎi shàn biǎn è,
tūi sān dài zhī dé,
bāo zhōu shì,
fēi dú cì jī ér yǐ yě。
’ hàn xīng yǐ lái,
zhì míng tiān zǐ,
huò fú rùi,
fēng shàn,
gǎi zhèng shuò,
yì fú sè,
shòu mìng yú mù qīng,
zé líu wǎng jí,
hǎi wài shū sú,
zhòng yì kuǎn sāi,
qǐng lái xiàn jiàn zhě bù kě shèng dào。
chén xià bǎi guān lì sòng shèng dé,
yóu bù néng xuān jǐn qí yì。
qiě shì xián néng ér bù yòng,
yǒu guó zhě zhī chǐ ; zhǔ shàng míng shèng ér dé bù bù wén,
yǒu sī zhī guò yě。
qiě yú cháng zhǎng qí guān,
fèi míng shèng shèng dé bù zài,
miè gōng chén shì jiā xián dà fū zhī yè bù shù,
duò xiān rén suǒ yán,
zùi mò dà yān。
yú suǒ wèi shù gù shì,
zhěng qí qí shì chuán,
fēi suǒ wèi zuò yě,
ér jūn bǐ zhī yú 《 chūn qīu 》,
mìu yǐ。
” yú shì lùn cì qí wén。
qī nián ér tài shǐ gōng zāo lǐ líng zhī huò,
yōu yú léi xiè。
nǎi kùi rán ér tàn yuē : “ shì yú zhī zùi yě fū。
shì yú zhī zùi yě fū !
shēn hǔi bù yòng yǐ !
” tùi ér shēn wéi yuē : “ fū 《 shī 》 、 《 shū 》 yǐn yuē zhě,
yù sùi qí zhì zhī sī yě。
xī xī bó jū yǒu lǐ,
yǎn 《 zhōu yì 》 ; kǒng zǐ è chén 、 cài,
zuò 《 chūn qīu 》 ; qū yuán fàng zhú,
zhù 《 lí sāo 》 ; zuǒ qīu shī míng,
jué yǒu 《 guó yǔ 》 ; sūn zǐ bìn jiǎo,
ér lùn bīng fǎ ; bù wéi qiān shǔ,
shì chuán 《 lv̌ lǎn 》 ; hán fēi qíu qín,
《 shuō nán 》 、 《 gū fèn 》 ; 《 shī 》 sān bǎi piān,
dà dǐ xián shèng fā fèn zhī suǒ wèi zuò yě。
cǐ rén jiē yì yǒu suǒ yù jié,
bù dé tōng qí dào yě,
gù shù wǎng shì,
sī lái zhě。
” yú shì zú shù táo táng yǐ lái,
zhì yú lín zhǐ,
zì huáng dì shǐ。

司马迁

司马迁(前145年或前135年-不可考),字子长,夏阳(今陕西韩城南)人。西汉史学家、散文家。他以其“究天人之际,通古今之变,成一家之言”的史识创作了中国第一部纪传体通史《史记》(原名《太史公书》)。被公认为是中国史书的典范,该书记载了从上古传说中的黄帝时期,到汉武帝元狩元年,长达3000多年的历史,是“二十五史”之首,被鲁迅誉为“史家之绝唱,无韵之离骚”。

Processed in 0.117923 Second , 253 querys.