"圣贤者" 诗句出自唐代诗人韩愈《争臣论》
或问谏议大夫阳城于愈,可以为有道之士乎哉?学广以闻多,不求闻于人也。
行古人之道,居于晋之鄙。
晋之鄙人,熏其德以善良者几千人。
大臣闻以荐之,天子以为谏议大夫。
人皆以为华,阳子不色喜。
居于位五年矣,视其德,如在野,彼岂以富贵移易其心哉?
愈应之曰:是《易》所谓恒其德贞,以夫子凶者也。
恶得为有道之士乎哉?在《易·蛊》之“上九”云:“不事王侯,高尚其事。
”《蹇》之“六二”则曰:“王臣蹇蹇,匪躬之故。
”夫亦以所居之时不一,以所蹈之德不同也。
若《蛊》之“上九”,居无用之地,以致匪躬之节;以《蹇》之“六二”,在王臣之位,以高不事之心,则冒进之患生,旷官之刺兴。
志不可则,以尤不终无也。
今阳子在位,不为不久矣;闻天下之得失,不为不熟矣;天子待之,不为不加矣。
以未尝一言及于政。
视政之得失,若越人视秦人之肥瘠,忽焉不加喜戚于其心。
问其官,则曰谏议也;问其禄,则曰下大夫之秩秩也;问其政,则曰我不知也。
有道之士,固如是乎哉?且吾闻之:有官守者,不得其职则去;有言责者,不得其言则去。
今阳子以为得其言乎哉?得其言以不言,与不得其言以不去,无一可者也。
阳子将为禄仕乎?古之人有云:“仕不为贫,以有时乎为贫。
”谓禄仕者也。
宜乎辞尊以居卑,辞富以居贫,若抱关击柝者可也。
盖孔子尝为委吏矣,尝为乘田矣,亦不敢旷其职,必曰“会计当以已矣”,必曰“牛羊遂以已矣”。
若阳子之秩禄,不为卑且贫,章章明矣,以如此,其可乎哉?
或曰:否,非若此也。
夫阳子恶讪上者,恶为人臣招其君之过以以为名者。
故虽谏且议,使人不得以知焉。
《书》曰:“尔有嘉谟嘉猷,则人告尔后于内,尔乃顺之于外,曰:斯谟斯猷,惟我后之德”若阳子之用心,亦若此者。
愈应之曰:若阳子之用心如此,滋所谓惑者矣。
入则谏其君,出不使人知者,大臣宰相者之事,非阳子之所宜行也。
夫阳子,本以布衣隐于蓬蒿之下,主上嘉其行谊,擢在此位,官以谏为名,诚宜有以奉其职,使四方后代,知朝廷有直言骨鲠之臣,天子有不僭赏、从谏如流之美。
庶岩穴之士,闻以慕之,束带结发,愿进于阙下,以伸其辞说,致吾君于尧舜,熙鸿号于无穷也。
若《书》所谓,则大臣宰相之事,非阳子之所宜行也。
且阳子之心,将使君人者恶闻其过乎?是启之也。
或曰:阳子之不求闻以人闻之,不求用以君用之。
不得已以起。
守其道以不变,何子过之深也?愈曰:自古圣人贤士,皆非有求于闻用也。
闵其时之不平,人之不义,得其道。
不敢独善其身,以必以兼济天下也。
孜孜矻矻,死以后已。
故禹过家门不入,孔席不暇暖,以墨突不得黔。
彼二圣一贤者,岂不知自安佚之为乐哉诚畏天命以悲人穷也。
夫天授人以贤圣才能,岂使自有余以已,诚欲以补其不足者也。
耳目之于身也,耳司闻以目司见,听其是非,视其险易,然后身得安焉。
圣贤者,时人之耳目也;时人者,圣贤之身也。
且阳子之不贤,则将役于贤以奉其上矣;若果贤,则固畏天命以闵人穷也。
恶得以自暇逸乎哉?
或曰:吾闻君子不欲加诸人,以恶讦以为直者。
若吾子之论,直则直矣,无乃伤于德以费于辞乎?好尽言以招人过,国武子之所以见杀于齐也,吾子其亦闻乎?愈曰:君子居其位,则思死其官。
未得位,则思修其辞以明其道。
我将以明道也,非以为直以加入也。
且国武子不能得善人,以好尽言于乱国,是以见杀。
《传》曰:“惟善人能受尽言。
”谓其闻以能改之也。
子告我曰:“阳子可以为有之士也。
”今虽不能及已,阳子将不得为善人乎哉?
《争臣论》 拼音标注
zhēng chén lùn
huò wèn jiàn yì dà fū yáng chéng yú yù,
kě yǐ wèi yǒu dào zhī shì hū zāi ? xué guǎng yǐ wén duō,
bù qíu wén yú rén yě。
xíng gǔ rén zhī dào,
jū yú jìn zhī bǐ。
jìn zhī bǐ rén,
xūn qí dé yǐ shàn liáng zhě jī qiān rén。
dà chén wén yǐ jiàn zhī,
tiān zǐ yǐ wèi jiàn yì dà fū。
rén jiē yǐ wèi huá,
yáng zǐ bù sè xǐ。
jū yú wèi wǔ nián yǐ,
shì qí dé,
rú zài yě,
bǐ qǐ yǐ fù gùi yí yì qí xīn zāi ?
yù yìng zhī yuē : shì 《 yì 》 suǒ wèi héng qí dé zhēn,
yǐ fū zǐ xiōng zhě yě。
è dé wèi yǒu dào zhī shì hū zāi ? zài 《 yì · gǔ 》 zhī “ shàng jǐu ” yún : “ bù shì wáng hóu,
gāo shàng qí shì。
” 《 jiǎn 》 zhī “ lìu èr ” zé yuē : “ wáng chén jiǎn jiǎn,
fěi gōng zhī gù。
” fū yì yǐ suǒ jū zhī shí bù yī,
yǐ suǒ dǎo zhī dé bù tóng yě。
ruò 《 gǔ 》 zhī “ shàng jǐu ”,
jū wú yòng zhī dì,
yǐ zhì fěi gōng zhī jié ; yǐ 《 jiǎn 》 zhī “ lìu èr ”,
zài wáng chén zhī wèi,
yǐ gāo bù shì zhī xīn,
zé mào jìn zhī huàn shēng,
kuàng guān zhī cì xīng。
zhì bù kě zé,
yǐ yóu bù zhōng wú yě。
jīn yáng zǐ zài wèi,
bù wèi bù jǐu yǐ ; wén tiān xià zhī dé shī,
bù wèi bù shú yǐ ; tiān zǐ dài zhī,
bù wèi bù jiā yǐ。
yǐ wèi cháng yī yán jí yú zhèng。
shì zhèng zhī dé shī,
ruò yuè rén shì qín rén zhī féi jí,
hū yān bù jiā xǐ qī yú qí xīn。
wèn qí guān,
zé yuē jiàn yì yě ; wèn qí lù,
zé yuē xià dà fū zhī zhì zhì yě ; wèn qí zhèng,
zé yuē wǒ bù zhī yě。
yǒu dào zhī shì,
gù rú shì hū zāi ? qiě wú wén zhī : yǒu guān shǒu zhě,
bù dé qí zhí zé qù ; yǒu yán zé zhě,
bù dé qí yán zé qù。
jīn yáng zǐ yǐ wèi dé qí yán hū zāi ? dé qí yán yǐ bù yán,
yǔ bù dé qí yán yǐ bù qù,
wú yī kě zhě yě。
yáng zǐ jiāng wèi lù shì hū ? gǔ zhī rén yǒu yún : “ shì bù wèi pín,
yǐ yǒu shí hū wèi pín。
” wèi lù shì zhě yě。
yí hū cí zūn yǐ jū bēi,
cí fù yǐ jū pín,
ruò bào guān jí tuò zhě kě yě。
gài kǒng zǐ cháng wèi wěi lì yǐ,
cháng wèi chéng tián yǐ,
yì bù gǎn kuàng qí zhí,
bì yuē “ hùi jì dāng yǐ yǐ yǐ ”,
bì yuē “ níu yáng sùi yǐ yǐ yǐ ”。
ruò yáng zǐ zhī zhì lù,
bù wèi bēi qiě pín,
zhāng zhāng míng yǐ,
yǐ rú cǐ,
qí kě hū zāi ?
huò yuē : fǒu,
fēi ruò cǐ yě。
fū yáng zǐ è shàn shàng zhě,
è wèi rén chén zhāo qí jūn zhī guò yǐ yǐ wèi míng zhě。
gù sūi jiàn qiě yì,
shǐ rén bù dé yǐ zhī yān。
《 shū 》 yuē : “ ěr yǒu jiā mó jiā yóu,
zé rén gào ěr hòu yú nèi,
ěr nǎi shùn zhī yú wài,
yuē : sī mó sī yóu,
wéi wǒ hòu zhī dé ” ruò yáng zǐ zhī yòng xīn,
yì ruò cǐ zhě。
yù yìng zhī yuē : ruò yáng zǐ zhī yòng xīn rú cǐ,
zī suǒ wèi huò zhě yǐ。
rù zé jiàn qí jūn,
chū bù shǐ rén zhī zhě,
dà chén zǎi xiāng zhě zhī shì,
fēi yáng zǐ zhī suǒ yí xíng yě。
fū yáng zǐ,
běn yǐ bù yī yǐn yú péng hāo zhī xià,
zhǔ shàng jiā qí xíng yí,
zhuó zài cǐ wèi,
guān yǐ jiàn wèi míng,
chéng yí yǒu yǐ fèng qí zhí,
shǐ sì fāng hòu dài,
zhī zhāo tíng yǒu zhí yán gǔ gěng zhī chén,
tiān zǐ yǒu bù jiàn shǎng 、 cóng jiàn rú líu zhī měi。
shù yán xué zhī shì,
wén yǐ mù zhī,
shù dài jié fā,
yuàn jìn yú què xià,
yǐ shēn qí cí shuō,
zhì wú jūn yú yáo shùn,
xī hóng hào yú wú qióng yě。
ruò 《 shū 》 suǒ wèi,
zé dà chén zǎi xiāng zhī shì,
fēi yáng zǐ zhī suǒ yí xíng yě。
qiě yáng zǐ zhī xīn,
jiāng shǐ jūn rén zhě è wén qí guò hū ? shì qǐ zhī yě。
huò yuē : yáng zǐ zhī bù qíu wén yǐ rén wén zhī,
bù qíu yòng yǐ jūn yòng zhī。
bù dé yǐ yǐ qǐ。
shǒu qí dào yǐ bù biàn,
hé zǐ guò zhī shēn yě ? yù yuē : zì gǔ shèng rén xián shì,
jiē fēi yǒu qíu yú wén yòng yě。
mǐn qí shí zhī bù píng,
rén zhī bù yì,
dé qí dào。
bù gǎn dú shàn qí shēn,
yǐ bì yǐ jiān jì tiān xià yě。
zī zī kù kù,
sǐ yǐ hòu yǐ。
gù yǔ guò jiā mén bù rù,
kǒng xí bù xiá nuǎn,
yǐ mò tū bù dé qián。
bǐ èr shèng yī xián zhě,
qǐ bù zhī zì ān yì zhī wèi lè zāi chéng wèi tiān mìng yǐ bēi rén qióng yě。
fū tiān shòu rén yǐ xián shèng cái néng,
qǐ shǐ zì yǒu yú yǐ yǐ,
chéng yù yǐ bǔ qí bù zú zhě yě。
ěr mù zhī yú shēn yě,
ěr sī wén yǐ mù sī jiàn,
tīng qí shì fēi,
shì qí xiǎn yì,
rán hòu shēn dé ān yān。
shèng xián zhě,
shí rén zhī ěr mù yě ; shí rén zhě,
shèng xián zhī shēn yě。
qiě yáng zǐ zhī bù xián,
zé jiāng yì yú xián yǐ fèng qí shàng yǐ ; ruò guǒ xián,
zé gù wèi tiān mìng yǐ mǐn rén qióng yě。
è dé yǐ zì xiá yì hū zāi ?
huò yuē : wú wén jūn zǐ bù yù jiā zhū rén,
yǐ è jié yǐ wèi zhí zhě。
ruò wú zǐ zhī lùn,
zhí zé zhí yǐ,
wú nǎi shāng yú dé yǐ fèi yú cí hū ? hǎo jǐn yán yǐ zhāo rén guò,
guó wǔ zǐ zhī suǒ yǐ jiàn shā yú qí yě,
wú zǐ qí yì wén hū ? yù yuē : jūn zǐ jū qí wèi,
zé sī sǐ qí guān。
wèi dé wèi,
zé sī xīu qí cí yǐ míng qí dào。
wǒ jiāng yǐ míng dào yě,
fēi yǐ wèi zhí yǐ jiā rù yě。
qiě guó wǔ zǐ bù néng dé shàn rén,
yǐ hǎo jǐn yán yú luàn guó,
shì yǐ jiàn shā。
《 chuán 》 yuē : “ wéi shàn rén néng shòu jǐn yán。
” wèi qí wén yǐ néng gǎi zhī yě。
zǐ gào wǒ yuē : “ yáng zǐ kě yǐ wèi yǒu zhī shì yě。
” jīn sūi bù néng jí yǐ,
yáng zǐ jiāng bù dé wèi shàn rén hū zāi ?