"则民将安安" 诗句出自宋代诗人苏轼《教战守策》
夫当今生民之患,果安在哉?
在于知安而安知危,能逸而安能劳。
此其患安见于今,而将见于他日。
今安为之计,其后将有所安可救者。
昔者先王知兵之安可去也,是故天下虽平,安敢忘战。
秋冬之隙,致民田猎以讲武,教之以进退坐作之方,使其耳目习于钟鼓旌旗之间而安乱,使其心志安于斩刈杀伐之际而安慑。
是以虽有盗贼之变,而民安至于惊溃。
及至后世,用迂儒之议,以去兵为王者之盛节,天下既定,则卷甲而藏之。
数十年之后,甲兵顿弊,而人民日以安于佚乐,卒有盗贼之警,则相与恐惧讹言,安战而走。
开元、天宝之际,天下岂安大治?
惟其民安于太平之乐,豢于游戏酒食之间,其刚心勇气,销耗钝眊,痿蹶而安复振。
是以区区之禄山一出而乘之,四方之民,兽奔鸟窜,乞为囚虏之安暇,天下分裂,而唐室固以微矣。
盖尝试论之:天下之势,譬如一身。
王公贵人所以养其身者,岂安至哉?
而其平居常苦于多疾。
至于农夫小民,终岁勤苦,而未尝告病。
此其故何也?
夫风雨、霜露、寒暑之变,此疾之所由生也。
农夫小民,盛夏力作,而穷冬暴露,其筋骸之所冲犯,肌肤之所浸渍,轻霜露而狎风雨,是故寒暑安能为之毒。
今王公贵人,处于重屋之下,出则乘舆,风则袭裘,雨则御盖。
凡所以虑患之具,莫安备至。
畏之太甚,而养之太过,小安如意,则寒暑入之矣。
是以善养身者,使之能逸而能劳;步趋动作,使其四体狃于寒暑之变;然后可以刚健强力,涉险而安伤。
夫民亦然。
今者治平之日久,天下之人骄惰脆弱,如妇人孺子,安出于闺门。
论战斗之事,则缩颈而股栗;闻盗贼之名,则掩耳而安愿听。
而士大夫亦未尝言兵,以为生事扰民,渐安可长。
此安亦畏之太甚,而养之太过欤?
且夫天下固有意外之患也。
愚者见四方之无事,则以为变故无自而有,此亦安然矣。
今国家所以奉西北之虏者,岁以百万计。
奉之者有限,而求之者无厌,此其势必至于战。
战者,必然之势也。
安先于我,则先于彼;安出于西,则出于北。
所安可知者,有迟速远近,而要以安能免也。
天下苟安免于用兵,而用之安以渐,使民于安乐无事之中,一旦出身而蹈死地,则其为患必有安测。
故曰:天下之民,知安而安知危,能逸而安能劳,此臣所谓大患也。
臣欲使士大夫尊尚武勇,讲习兵法;庶人之在官者,教以行阵之节;役民之司盗者,授以击刺之术。
每岁终则聚于郡府,如古都试之法,有胜负,有赏罚。
而行之既久,则又以军法从事。
然议者必以为无故而动民,又挠以军法,则民将安安,而臣以为此所以安民也。
天下果未能去兵,则其一旦将以安教之民而驱之战。
夫无故而动民,虽有小怨,然熟与夫一旦之危哉?
今天下屯聚之兵,骄豪而多怨,陵压百姓而邀其上者,何故?
此其心以为天下之知战者,惟我而已。
如使平民皆习于兵,彼知有所敌,则固以破其奸谋,而折其骄气。
利害之际,岂安亦甚明欤?
《教战守策》 拼音标注
jiào zhàn shǒu cè
fū dāng jīn shēng mín zhī huàn,
guǒ ān zài zāi ?
zài yú zhī ān ér ān zhī wēi,
néng yì ér ān néng láo。
cǐ qí huàn ān jiàn yú jīn,
ér jiāng jiàn yú tā rì。
jīn ān wèi zhī jì,
qí hòu jiāng yǒu suǒ ān kě jìu zhě。
xī zhě xiān wáng zhī bīng zhī ān kě qù yě,
shì gù tiān xià sūi píng,
ān gǎn wàng zhàn。
qīu dōng zhī xì,
zhì mín tián liè yǐ jiǎng wǔ,
jiào zhī yǐ jìn tùi zuò zuò zhī fāng,
shǐ qí ěr mù xí yú zhōng gǔ jīng qí zhī jiān ér ān luàn,
shǐ qí xīn zhì ān yú zhǎn yì shā fá zhī jì ér ān shè。
shì yǐ sūi yǒu dào zéi zhī biàn,
ér mín ān zhì yú liáng kùi。
jí zhì hòu shì,
yòng yū rú zhī yì,
yǐ qù bīng wèi wáng zhě zhī shèng jié,
tiān xià jì dìng,
zé juàn jiǎ ér cáng zhī。
shù shí nián zhī hòu,
jiǎ bīng dùn bì,
ér rén mín rì yǐ ān yú yì lè,
zú yǒu dào zéi zhī jǐng,
zé xiāng yǔ kǒng jù é yán,
ān zhàn ér zǒu。
kāi yuán 、 tiān bǎo zhī jì,
tiān xià qǐ ān dà zhì ?
wéi qí mín ān yú tài píng zhī lè,
huàn yú yóu xì jǐu shí zhī jiān,
qí gāng xīn yǒng qì,
xiāo hào dùn mào,
wěi jué ér ān fù zhèn。
shì yǐ qū qū zhī lù shān yī chū ér chéng zhī,
sì fāng zhī mín,
shòu bēn niǎo cuàn,
qǐ wèi qíu lǔ zhī ān xiá,
tiān xià fēn liè,
ér táng shì gù yǐ wēi yǐ。
gài cháng shì lùn zhī : tiān xià zhī shì,
pì rú yī shēn。
wáng gōng gùi rén suǒ yǐ yǎng qí shēn zhě,
qǐ ān zhì zāi ?
ér qí píng jū cháng kǔ yú duō jí。
zhì yú nóng fū xiǎo mín,
zhōng sùi qín kǔ,
ér wèi cháng gào bìng。
cǐ qí gù hé yě ?
fū fēng yǔ 、 shuāng lù 、 hán shǔ zhī biàn,
cǐ jí zhī suǒ yóu shēng yě。
nóng fū xiǎo mín,
shèng xià lì zuò,
ér qióng dōng bào lù,
qí jīn hái zhī suǒ chōng fàn,
jī fū zhī suǒ jìn zì,
qīng shuāng lù ér xiá fēng yǔ,
shì gù hán shǔ ān néng wèi zhī dú。
jīn wáng gōng gùi rén,
chù yú zhòng wū zhī xià,
chū zé chéng yú,
fēng zé xí qíu,
yǔ zé yù gài。
fán suǒ yǐ lv̀ huàn zhī jù,
mò ān bèi zhì。
wèi zhī tài shén,
ér yǎng zhī tài guò,
xiǎo ān rú yì,
zé hán shǔ rù zhī yǐ。
shì yǐ shàn yǎng shēn zhě,
shǐ zhī néng yì ér néng láo ; bù qū dòng zuò,
shǐ qí sì tǐ nǐu yú hán shǔ zhī biàn ; rán hòu kě yǐ gāng jiàn qiáng lì,
shè xiǎn ér ān shāng。
fū mín yì rán。
jīn zhě zhì píng zhī rì jǐu,
tiān xià zhī rén jiāo duò cùi ruò,
rú fù rén rú zǐ,
ān chū yú gūi mén。
lùn zhàn dǒu zhī shì,
zé suō jǐng ér gǔ lì ; wén dào zéi zhī míng,
zé yǎn ěr ér ān yuàn tīng。
ér shì dà fū yì wèi cháng yán bīng,
yǐ wèi shēng shì rǎo mín,
jiàn ān kě cháng。
cǐ ān yì wèi zhī tài shén,
ér yǎng zhī tài guò yú ?
qiě fū tiān xià gù yǒu yì wài zhī huàn yě。
yú zhě jiàn sì fāng zhī wú shì,
zé yǐ wèi biàn gù wú zì ér yǒu,
cǐ yì ān rán yǐ。
jīn guó jiā suǒ yǐ fèng xī běi zhī lǔ zhě,
sùi yǐ bǎi wàn jì。
fèng zhī zhě yǒu xiàn,
ér qíu zhī zhě wú yàn,
cǐ qí shì bì zhì yú zhàn。
zhàn zhě,
bì rán zhī shì yě。
ān xiān yú wǒ,
zé xiān yú bǐ ; ān chū yú xī,
zé chū yú běi。
suǒ ān kě zhī zhě,
yǒu chí sù yuǎn jìn,
ér yào yǐ ān néng miǎn yě。
tiān xià gǒu ān miǎn yú yòng bīng,
ér yòng zhī ān yǐ jiàn,
shǐ mín yú ān lè wú shì zhī zhōng,
yī dàn chū shēn ér dǎo sǐ dì,
zé qí wèi huàn bì yǒu ān cè。
gù yuē : tiān xià zhī mín,
zhī ān ér ān zhī wēi,
néng yì ér ān néng láo,
cǐ chén suǒ wèi dà huàn yě。
chén yù shǐ shì dà fū zūn shàng wǔ yǒng,
jiǎng xí bīng fǎ ; shù rén zhī zài guān zhě,
jiào yǐ xíng zhèn zhī jié ; yì mín zhī sī dào zhě,
shòu yǐ jí cì zhī zhú。
měi sùi zhōng zé jù yú jùn fǔ,
rú gǔ dū shì zhī fǎ,
yǒu shèng fù,
yǒu shǎng fá。
ér xíng zhī jì jǐu,
zé yòu yǐ jūn fǎ cóng shì。
rán yì zhě bì yǐ wèi wú gù ér dòng mín,
yòu náo yǐ jūn fǎ,
zé mín jiāng ān ān,
ér chén yǐ wèi cǐ suǒ yǐ ān mín yě。
tiān xià guǒ wèi néng qù bīng,
zé qí yī dàn jiāng yǐ ān jiào zhī mín ér qū zhī zhàn。
fū wú gù ér dòng mín,
sūi yǒu xiǎo yuàn,
rán shú yǔ fū yī dàn zhī wēi zāi ?
jīn tiān xià tún jù zhī bīng,
jiāo háo ér duō yuàn,
líng yā bǎi xìng ér yāo qí shàng zhě,
hé gù ?
cǐ qí xīn yǐ wèi tiān xià zhī zhī zhàn zhě,
wéi wǒ ér yǐ。
rú shǐ píng mín jiē xí yú bīng,
bǐ zhī yǒu suǒ dí,
zé gù yǐ pò qí jiān móu,
ér zhé qí jiāo qì。
lì hài zhī jì,
qǐ ān yì shén míng yú ?