"尊则振龙" 诗句出自南北朝诗人范晔《张衡传》
张衡字平子,南阳西鄂人也。
衡少善属文,游于三辅,因入京师,观太学,遂通五经,贯六艺。
虽才高于世,而无骄尚之情。
常从容淡静,不好交接俗人。
永元中,举孝廉不行,连辟公府不就。
时天下承平日久,自王侯以下,莫不逾侈。
衡乃拟班固《两都》作《二京赋》,因以讽谏。
精思傅会,十年乃成。
大将军邓骘奇其才,累召不应。
衡善机巧,尤致思于天文、阴阳、历算。
安帝雅闻衡善术学,公车特征拜郎中,再迁为太史令。
遂乃研核阴阳,妙尽璇玑之正,作浑天仪,著《灵宪》、《算罔论》,言甚详明。
顺帝初,再转,复为太史令。
衡不慕当世,所居之官辄积年不徙。
自去史职,五载复还。
阳嘉元年,复造候风地动仪。
以精铜铸成,员径八尺,合盖隆起,形似酒尊,饰以篆文山龟鸟兽之形。
中有都柱,傍行八道,施关发机。
外有八龙,首衔铜丸,下有蟾蜍,张口承之。
其牙机巧制,皆隐在尊中,覆盖周密无际。
如有地动,尊则振龙,机发吐丸,而蟾蜍衔之。
振声激扬,伺者因此觉知。
虽一龙发机,而七首不动,寻其方面,乃知震之所在。
验之以事,合契若神。
自书典所记,未之有也。
尝一龙机发而地不觉动,京师学者咸怪其无征。
后数日驿至,果地震陇西,于是皆服其妙。
自此以后,乃令史官记地动所从方起。
时政事渐损,权移于下,衡因上疏陈事。
后迁侍中,帝引在帷幄,讽议左右。
尝问天下所疾恶者。
宦官惧其毁己,皆共目之,衡乃诡对而出。
阉竖恐终为其患,遂共谗之。
衡常思图身之事,以为吉凶倚伏,幽微难明。
乃作《思玄赋》以宣寄情志。
永和初,出为河间相。
时国王骄奢,不遵典宪;又多豪右,共为不轨。
衡下车,治威严,整法度,阴知奸党名姓,一时收禽,上下肃然,称为政理。
视事三年,上书乞骸骨,征拜尚书。
年六十二,永和四年卒。
《张衡传》 拼音标注
zhāng héng chuán
zhāng héng zì píng zǐ,
nán yáng xī è rén yě。
héng shǎo shàn shǔ wén,
yóu yú sān fǔ,
yīn rù jīng shī,
guān tài xué,
sùi tōng wǔ jīng,
guàn lìu yì。
sūi cái gāo yú shì,
ér wú jiāo shàng zhī qíng。
cháng cóng róng dàn jìng,
bù hǎo jiāo jiē sú rén。
yǒng yuán zhōng,
jǔ xiào lián bù xíng,
lián pì gōng fǔ bù jìu。
shí tiān xià chéng píng rì jǐu,
zì wáng hóu yǐ xià,
mò bù yú chǐ。
héng nǎi nǐ bān gù 《 liǎng dū 》 zuò 《 èr jīng fù 》,
yīn yǐ fēng jiàn。
jīng sī fù hùi,
shí nián nǎi chéng。
dà jiāng jūn dèng zhì qí qí cái,
lèi zhào bù yìng。
héng shàn jī qiǎo,
yóu zhì sī yú tiān wén 、 yīn yáng 、 lì suàn。
ān dì yǎ wén héng shàn zhú xué,
gōng chē tè zhēng bài láng zhōng,
zài qiān wèi tài shǐ lìng。
sùi nǎi yán hé yīn yáng,
miào jǐn xuán jī zhī zhèng,
zuò hún tiān yí,
zhù 《 líng xiàn 》 、 《 suàn wǎng lùn 》,
yán shén xiáng míng。
shùn dì chū,
zài zhuǎn,
fù wèi tài shǐ lìng。
héng bù mù dāng shì,
suǒ jū zhī guān zhé jī nián bù xǐ。
zì qù shǐ zhí,
wǔ zài fù huán。
yáng jiā yuán nián,
fù zào hòu fēng dì dòng yí。
yǐ jīng tóng zhù chéng,
yuán jìng bā chǐ,
hé gài lóng qǐ,
xíng sì jǐu zūn,
shì yǐ zhuàn wén shān gūi niǎo shòu zhī xíng。
zhōng yǒu dū zhù,
bàng xíng bā dào,
shī guān fā jī。
wài yǒu bā lóng,
shǒu xián tóng wán,
xià yǒu chán chú,
zhāng kǒu chéng zhī。
qí yá jī qiǎo zhì,
jiē yǐn zài zūn zhōng,
fù gài zhōu mì wú jì。
rú yǒu dì dòng,
zūn zé zhèn lóng,
jī fā tǔ wán,
ér chán chú xián zhī。
zhèn shēng jī yáng,
sì zhě yīn cǐ jué zhī。
sūi yī lóng fā jī,
ér qī shǒu bù dòng,
xún qí fāng miàn,
nǎi zhī zhèn zhī suǒ zài。
yàn zhī yǐ shì,
hé qì ruò shén。
zì shū diǎn suǒ jì,
wèi zhī yǒu yě。
cháng yī lóng jī fā ér dì bù jué dòng,
jīng shī xué zhě xián guài qí wú zhēng。
hòu shù rì yì zhì,
guǒ dì zhèn lǒng xī,
yú shì jiē fú qí miào。
zì cǐ yǐ hòu,
nǎi lìng shǐ guān jì dì dòng suǒ cóng fāng qǐ。
shí zhèng shì jiàn sǔn,
quán yí yú xià,
héng yīn shàng shū chén shì。
hòu qiān shì zhōng,
dì yǐn zài wéi wò,
fēng yì zuǒ yòu。
cháng wèn tiān xià suǒ jí è zhě。
huàn guān jù qí hǔi jǐ,
jiē gòng mù zhī,
héng nǎi gǔi dùi ér chū。
yān shù kǒng zhōng wèi qí huàn,
sùi gòng chán zhī。
héng cháng sī tú shēn zhī shì,
yǐ wèi jí xiōng yǐ fú,
yōu wēi nán míng。
nǎi zuò 《 sī xuán fù 》 yǐ xuān jì qíng zhì。
yǒng hé chū,
chū wèi hé jiān xiāng。
shí guó wáng jiāo shē,
bù zūn diǎn xiàn ; yòu duō háo yòu,
gòng wèi bù gǔi。
héng xià chē,
zhì wēi yán,
zhěng fǎ dù,
yīn zhī jiān dǎng míng xìng,
yī shí shōu qín,
shàng xià sù rán,
chēng wèi zhèng lǐ。
shì shì sān nián,
shàng shū qǐ hái gǔ,
zhēng bài shàng shū。
nián lìu shí èr,
yǒng hé sì nián zú。